Pjeseza

PJESËZA

Pjesëzat janë fjalë që plotësojnë kuptimin e një fjalie.

Pjesëzat, sipas kuptimit, mund të grupohen si vijon:
• dëftuese: ja:
Ja kush erdhi…
• përcaktuese - saktësuese: mu, pikërisht, tamam, porsa, sapo, deri etj.:
Pikërisht ai më ka paditur.
• përforcuese: vetëm, veç, bile, sidomos, veçanërisht, madje etj.;
Të gjithë flasin mirë frëngjisht, sidomos Mira.
• përafruese - veçuese ose kufizuese: vetëm, veç, veçanërisht:
Vetëm të rinjtë punonin.
• përafruese: afërsisht, afro, aty-aty, nja, gati, rreth, pothuaj etj:
Në stadium ishin rreth 10.000 vetë.
• pohuese: po, posi, po që po, po se po, si urdhëron etj:
A do të shkosh në Prishtinë? Posi.
• mohuese: jo, nuk, s', mos, jo që jo, as që etj.;
Nuk e kam takuar.
• pyetëse: a, ë, e:
A erdhi motra nga Vlora?
• dyshuese: ndoshta, mbase, kushedi, sikur, vallë, gjë etj.:
Përse erdhi vallë?
E keni takuar gjë Mirën?
• zbutëse: pa, as, le, para, dot etj.:
Pa shihni kush na ka ardhur.
A nuk e shihni se kush na ka ardhur.
• emocionale shprehëse: ç`, de, pa, pra, se, seç, etj.:
Ja pra kështu ndodhi.
E pse pra, për një fjalë goje u zum.
Pjesëzat janë dy llojesh: me vend të ngulitur ose me vend të lirë.
Të parat qëndrojnë gjithmonë para apo pas fjalës ose grupit emëror a foljor të dhënë:
• para: nuk, ja, desh, sapo etj.;
• pas: de, dot etj.
Pjesëzat me vend të lirë mund të vendosen në fillim, në mes dhe në fund të fjalës:
• Vallë, kush erdhi?
• Kush erdhi vallë?
• Kush të jetë, vallë, ky që erdhi?