“LA ILAHE IL-LALL-LLAH” është formula e Tevhidit të pastër (Kelimetu Tevhid), është obligimi (farzi) më i madh që Allahu ua caktoi robërve të Tij. Rëndësia e saj në fe është si rëndësia e kokës për trupin.
Për vlerën e kësaj fjale flasin shumë hadithe, prej tyre:
- Hadithi që transmetohet nga Abdullah bin Omeri, radijallahu anhuma, i cili thotë: “Ka thënë i Dërguari i Allahut sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem: “Është ngritur Islami mbi pesë shtylla: Dëshmia (shehadeti) se nuk ka Zot tjetër që meriton të adhurohet përveç Allahut, se Muhammedi është rob dhe i Dërguar i Allahut, falja e namazit, dhënia e zekatit, haxhi dhe agjërimi i Ramazanit.” [Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi]
- Pejgamberi alejhi selam ka thënë: “Më e mira që kam thënë unë dhe pejgamberët para meje është: “La ilahe il-lall-llahu vahdehu la sherike leh. Lehul mulku ve lehul hamdu ve huve ala kul-li shej’in kadir.”- S’ka të adhuruar tjetër me meritë përveç Allahut Një dhe të Pashoq. Atij i takon Sundimi dhe Lavdërimi dhe Ai është i Plotfuqishëm mbi çdo send.” [Transmeton Tirmidhiu, kurse shejh Albani tha se është hasen]
- Hadithi që e transmeton Buhariu në librin “El edeb el mufred”, të cilin shejh Albani e bëri sahih, nga Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, i cili ka thënë: “Pejgamberi i Allahut, Nuhu sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, kur i erdhi vdekja i tha të birit: Të urdhëroj me “La ilahe il-lall-llah”, sepse po të vendoseshin shtatë qiejt dhe shtatë tokat në njërën anë të peshores, ndërsa në tjetrën fjala “La ilahe il-lall-llah”, do të peshonte më shumë fjala “La ilahe il-lall-llah”.”
Këto janë disa nga vlerat e kësaj fjale.
Ndërsa, sa i përket kuptimit të saj dijetarët kanë thënë: Nuk ka të adhuruar që meriton të adhurohet, përveç Allahut. Kjo përbëhet prej dy pjesëve kryesore:
Pjesa e parë: Mohimi i adhurimit të vërtetë ndaj dikujt tjetër, përveç Allahut subhanehu ve teala.
Pjesa e dytë: Vërtetimi i adhurimit të vërtetë për Allahun, e jo për dikënd tjetër.
Nuk është synimi i Thirrjes së pejgamberëve të shprehurit e kësaj formule vetëm me fjalë, e të mjaftohemi me kaq, por, patjetër duhet të plotësohen edhe kushtet e saj në mënyrë që të jetë e dobishme dhe e pranuar te Allahu xhel-le shanuhu. Këto kushte që i kanë përmendur dijetarët janë si vijon:
1. Dituria për kuptimin e kësaj fjale. Shqiptuesi i kësaj fjale duhet të dijë edhe kuptimin e saj si dhe çfarë përmban duke përfshirë mohimin e adhurimit të dikujt tjetër përveç Allahut, si dhe vërtetimin e adhurimit për Allahun. Allahu i Lartësuar thotë: “Atëherë, dije se nuk ka zot tjetër pos Allahut.” [Muhammed, 19]
2. Bindja e sigurtë. Kjo do të thotë se në zemrën e thënësit të kësaj fjale nuk duhet të ketë asnjë fije dyshimi rreth kësaj fjale apo të asaj që përmban, ngase Allahu thotë: “Besimtarë janë vetëm ata që i besuan Allahut, të Dërguarit e Tij, e mandej nuk dyshuan dhe për hir të Allahut luftuan me pasurinë dhe me jetën e tyre. Të tillët janë ata të vërtetit.” [Huxhuratë, 15]
Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem ka thënë: “Dëshmoj se nuk ka zot tjetër që meriton të adhurohet përveç Allahut, dhe se Unë jam i Dërguari i Allahut. Një rob që e takon Allahun me këto dy dëshmi (shehadetin me të dy pjesët) pa pasur asnjë dyshim në to, do të hyjë në xhenet.” [Transmeton Muslimi]
3. Pranimi i asaj që përmban kjo fjalë, me zemër dhe me gjuhë. Synimi me fjalën “pranimi” është pranimi dhe të qenurit i kënaqur me gjithçka që ofron fjala “La ilahe il-lall-llah”, e cila është e kundërta e fjalës refuzim, kundërshtim e mendjemadhësi. Allahu na tregon se shumë popuj e refuzuan fjalën “La ilahe il-lall-llah”, i cili u bë shkak i dënimit të tyre, i Lartësuari thotë: “Kështu Ne veprojmë me kriminelët. Për arsye se kur u thuhej atyre: “Nuk ka Zot tjetër përveç Allahut, ata e mbanin veten lart.” [Safatë, 34-35]
4. Nënshtrimi dhe puna në bazë të asaj që thërret e tregon kjo fjalë. Kjo do të thotë se robi duhet të punojë sipas asaj që urdhëron Allahu dhe të largohet prej asaj që ka ndaluar. Allahu xhel-le shanuhu thotë: “E kush ia dorëzon veten Allahut duke qenë edhe punëmirë, ai është kapur për lidhjen më të sigurt dhe vetëm tek Allahu është përfundimi i çështjeve.” [Llukman, 22]
Abdullah bin Abasi thotë: “Lidhja e sigurtë është La ilahe il-lall-llah”.
5. Të besuarit. Ta thotë njeriu me sinqeritet e besim nga zemra, e jo ta shqiptojë rrejshëm. Zemra të përputhet me gjuhën e tij, Allahu thotë: “Ka disa njerëz që thonë: “Ne i kemi besuar Allahut dhe jetës tjetër (Ahiretit), po në realitet ata nuk janë besimtarë. Ata përpiqen ta mashtrojnë Allahun dhe ata që besuan, po në të vërtetë ata nuk mashtrojnë tjetër, pos vetvetes, por ata nuk e hetojnë.” [Bekare, 8-9]
6. Sinqeriteti. Ta dëshirojë me këtë fjalë kënaqësinë e Allahut azze ve xhel-le. Allahu thotë: “E duke qenë se ata nuk ishin të urdhëruar me tjetër, pos që ta adhuronin Allahun me një adhurim të sinqertë ndaj Tij, që të largohen prej çdo besimi të kotë, ta falin namazin, të japin zeqatin, se ajo është feja e drejtë.” [Bejjine, 5]
7. Dashuria ndaj kësaj fjale dhe ithtarëve të saj që punojnë dhe i përmbahen kushteve të saj, si dhe urrejtja e gjërave që e prishin këtë fjalë. Allahu thotë: “E nga njerëzit ka asish që në vend të Allahut besojnë idhujt, që i duan (i madhërojnë) ata, sikur (që besimtarët e vërtetë e duan) Allahun, po dashuria e atyre që besuan Allahun është shumë më e fortë.” [Bekare, 165]
Ky është kuptimi i kësaj fjale dhe këto janë kushtet e saj, të cilat janë shkak i shpëtimit te Allahu subhanehu ve teala. I është thënë Hasenit: Disa njerëz po thonë: Kush thotë “La ilahe il-lall-llah” do të hyjë në xhenet? Ai (Haseni) tha: kush thotë “La ilahe il-lall-llah” me plotë të drejtë duke i kryer obligimet e saj, ai do të hyjë në xhenet.
Andaj, fjala “La ilahe il-lall-llah” nuk i bën dobi thënësit të saj nëse nuk punon sipas saj dhe nëse nuk i plotëson kushtet që i obligon. Ndërsa, vetëm të shprehurit e saj me fjalë, e të mos punohet sipas saj, nuk ka dobi derisa t’i bashkohet fjalës edhe puna. Lusim Allahun e Madhërishëm të na bëjë prej ithtarëve të sinqertë të fjalës “La ilahe il-lall-llah” me plotë të drejtë që punojnë me të dhe për të! Allahu është poseduesi i sukseseve!
Për vlerën e kësaj fjale flasin shumë hadithe, prej tyre:
- Hadithi që transmetohet nga Abdullah bin Omeri, radijallahu anhuma, i cili thotë: “Ka thënë i Dërguari i Allahut sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem: “Është ngritur Islami mbi pesë shtylla: Dëshmia (shehadeti) se nuk ka Zot tjetër që meriton të adhurohet përveç Allahut, se Muhammedi është rob dhe i Dërguar i Allahut, falja e namazit, dhënia e zekatit, haxhi dhe agjërimi i Ramazanit.” [Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi]
- Pejgamberi alejhi selam ka thënë: “Më e mira që kam thënë unë dhe pejgamberët para meje është: “La ilahe il-lall-llahu vahdehu la sherike leh. Lehul mulku ve lehul hamdu ve huve ala kul-li shej’in kadir.”- S’ka të adhuruar tjetër me meritë përveç Allahut Një dhe të Pashoq. Atij i takon Sundimi dhe Lavdërimi dhe Ai është i Plotfuqishëm mbi çdo send.” [Transmeton Tirmidhiu, kurse shejh Albani tha se është hasen]
- Hadithi që e transmeton Buhariu në librin “El edeb el mufred”, të cilin shejh Albani e bëri sahih, nga Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, i cili ka thënë: “Pejgamberi i Allahut, Nuhu sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, kur i erdhi vdekja i tha të birit: Të urdhëroj me “La ilahe il-lall-llah”, sepse po të vendoseshin shtatë qiejt dhe shtatë tokat në njërën anë të peshores, ndërsa në tjetrën fjala “La ilahe il-lall-llah”, do të peshonte më shumë fjala “La ilahe il-lall-llah”.”
Këto janë disa nga vlerat e kësaj fjale.
Ndërsa, sa i përket kuptimit të saj dijetarët kanë thënë: Nuk ka të adhuruar që meriton të adhurohet, përveç Allahut. Kjo përbëhet prej dy pjesëve kryesore:
Pjesa e parë: Mohimi i adhurimit të vërtetë ndaj dikujt tjetër, përveç Allahut subhanehu ve teala.
Pjesa e dytë: Vërtetimi i adhurimit të vërtetë për Allahun, e jo për dikënd tjetër.
Nuk është synimi i Thirrjes së pejgamberëve të shprehurit e kësaj formule vetëm me fjalë, e të mjaftohemi me kaq, por, patjetër duhet të plotësohen edhe kushtet e saj në mënyrë që të jetë e dobishme dhe e pranuar te Allahu xhel-le shanuhu. Këto kushte që i kanë përmendur dijetarët janë si vijon:
1. Dituria për kuptimin e kësaj fjale. Shqiptuesi i kësaj fjale duhet të dijë edhe kuptimin e saj si dhe çfarë përmban duke përfshirë mohimin e adhurimit të dikujt tjetër përveç Allahut, si dhe vërtetimin e adhurimit për Allahun. Allahu i Lartësuar thotë: “Atëherë, dije se nuk ka zot tjetër pos Allahut.” [Muhammed, 19]
2. Bindja e sigurtë. Kjo do të thotë se në zemrën e thënësit të kësaj fjale nuk duhet të ketë asnjë fije dyshimi rreth kësaj fjale apo të asaj që përmban, ngase Allahu thotë: “Besimtarë janë vetëm ata që i besuan Allahut, të Dërguarit e Tij, e mandej nuk dyshuan dhe për hir të Allahut luftuan me pasurinë dhe me jetën e tyre. Të tillët janë ata të vërtetit.” [Huxhuratë, 15]
Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem ka thënë: “Dëshmoj se nuk ka zot tjetër që meriton të adhurohet përveç Allahut, dhe se Unë jam i Dërguari i Allahut. Një rob që e takon Allahun me këto dy dëshmi (shehadetin me të dy pjesët) pa pasur asnjë dyshim në to, do të hyjë në xhenet.” [Transmeton Muslimi]
3. Pranimi i asaj që përmban kjo fjalë, me zemër dhe me gjuhë. Synimi me fjalën “pranimi” është pranimi dhe të qenurit i kënaqur me gjithçka që ofron fjala “La ilahe il-lall-llah”, e cila është e kundërta e fjalës refuzim, kundërshtim e mendjemadhësi. Allahu na tregon se shumë popuj e refuzuan fjalën “La ilahe il-lall-llah”, i cili u bë shkak i dënimit të tyre, i Lartësuari thotë: “Kështu Ne veprojmë me kriminelët. Për arsye se kur u thuhej atyre: “Nuk ka Zot tjetër përveç Allahut, ata e mbanin veten lart.” [Safatë, 34-35]
4. Nënshtrimi dhe puna në bazë të asaj që thërret e tregon kjo fjalë. Kjo do të thotë se robi duhet të punojë sipas asaj që urdhëron Allahu dhe të largohet prej asaj që ka ndaluar. Allahu xhel-le shanuhu thotë: “E kush ia dorëzon veten Allahut duke qenë edhe punëmirë, ai është kapur për lidhjen më të sigurt dhe vetëm tek Allahu është përfundimi i çështjeve.” [Llukman, 22]
Abdullah bin Abasi thotë: “Lidhja e sigurtë është La ilahe il-lall-llah”.
5. Të besuarit. Ta thotë njeriu me sinqeritet e besim nga zemra, e jo ta shqiptojë rrejshëm. Zemra të përputhet me gjuhën e tij, Allahu thotë: “Ka disa njerëz që thonë: “Ne i kemi besuar Allahut dhe jetës tjetër (Ahiretit), po në realitet ata nuk janë besimtarë. Ata përpiqen ta mashtrojnë Allahun dhe ata që besuan, po në të vërtetë ata nuk mashtrojnë tjetër, pos vetvetes, por ata nuk e hetojnë.” [Bekare, 8-9]
6. Sinqeriteti. Ta dëshirojë me këtë fjalë kënaqësinë e Allahut azze ve xhel-le. Allahu thotë: “E duke qenë se ata nuk ishin të urdhëruar me tjetër, pos që ta adhuronin Allahun me një adhurim të sinqertë ndaj Tij, që të largohen prej çdo besimi të kotë, ta falin namazin, të japin zeqatin, se ajo është feja e drejtë.” [Bejjine, 5]
7. Dashuria ndaj kësaj fjale dhe ithtarëve të saj që punojnë dhe i përmbahen kushteve të saj, si dhe urrejtja e gjërave që e prishin këtë fjalë. Allahu thotë: “E nga njerëzit ka asish që në vend të Allahut besojnë idhujt, që i duan (i madhërojnë) ata, sikur (që besimtarët e vërtetë e duan) Allahun, po dashuria e atyre që besuan Allahun është shumë më e fortë.” [Bekare, 165]
Ky është kuptimi i kësaj fjale dhe këto janë kushtet e saj, të cilat janë shkak i shpëtimit te Allahu subhanehu ve teala. I është thënë Hasenit: Disa njerëz po thonë: Kush thotë “La ilahe il-lall-llah” do të hyjë në xhenet? Ai (Haseni) tha: kush thotë “La ilahe il-lall-llah” me plotë të drejtë duke i kryer obligimet e saj, ai do të hyjë në xhenet.
Andaj, fjala “La ilahe il-lall-llah” nuk i bën dobi thënësit të saj nëse nuk punon sipas saj dhe nëse nuk i plotëson kushtet që i obligon. Ndërsa, vetëm të shprehurit e saj me fjalë, e të mos punohet sipas saj, nuk ka dobi derisa t’i bashkohet fjalës edhe puna. Lusim Allahun e Madhërishëm të na bëjë prej ithtarëve të sinqertë të fjalës “La ilahe il-lall-llah” me plotë të drejtë që punojnë me të dhe për të! Allahu është poseduesi i sukseseve!